کد مطلب:276447 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:107
در بیان اشراقات نور آن حضرت در آغاز ظهور و زمان غیبت و حضور
در عالم ملكوت اشراق نور آن حضرت برای ابراهیم علیه السلام آشكار گردید، هنگامی كه ملكوت آسمان ها برای ابراهیم علیه السلام كشف شد، كه حدیث آن در بخش هشتم ضمن دلایل جواز نام بردن از امام عصر - ارواحنا فداه - خواهد آمد. و نیز نور آن حضرت برای فرشتگان آشكار شد هنگامی كه امام حسین علیه السلام به شهادت رسید.
همچنین شب معراج برای حضرت خاتم الانبیاءصلی الله علیه وآله آشكار شد، چنان كه در غایة المرام از طریق عامّه در حدیثی طولانی از پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله در وصف معراج آمده: ای محمد!
[ صفحه 355]
دوست داری آن ها (اوصیای خودت) را ببینی؟ گفتم: آری ای پروردگار! فرمود: به سمت راست عرش توجه كن. چون متوجه شدم ناگاه علی و فاطمه و حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و مهدی را دیدم كه در رودی از نور ایستاده نماز می گذارند و او - یعنی مهدی - در وسط آن ها مانند ستاره ای درخشان بود. [1] .
در همان كتاب از طریق شیعه در وصف شب معراج از رسول اكرم صلی الله علیه وآله چنین آمده: ای محمد! می خواهی آن ها را ببینی؟ گفتم: آری پروردگارا! پس خداوند فرمود: به پیش رویت برخیز. برخاستم پیش رفتم ناگاه علی بن ابی طالب و حسن بن علی و حسین بن علی و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و حجّت قائم بودند و او - مهدی - در میان آنان مانند ستاره درخشان بود. [2] ان شاء اللَّه تعالی در بخش هشتم تمام این حدیث خواهد آمد.
می گویم: نور مولی حجة بن الحسن - عجّل اللَّه فرجه الشریف - به موجب این دو حدیث دو ویژگی خاص دارد، اوّل: این كه در میان انوار، همانند ستاره درخشان است، بدین خاطر كه ظهور آن حضرت در عالم امكان تمام تر و كامل تر از سایر معصومین علیهم السلام است، كه غلبه و پیروزی كامل دین و شوكت و عظمت اهل ایمان به دست آن حضرت انجام می گردد، چنان كه ان شاء اللَّه تعالی واضح خواهد شد.
دوم: این كه نور آن جناب در وسط انوار واقع شده، و پنج وجه برای حكمت آن به نظر رسیده است:
یك: این دلیل و نشانه شرافت و رفعت و بلندی مقام و منزلت است، چنان كه از شیوه بزرگان معلوم است، بلكه در تمام اصناف این روش دیده می شود، هرگاه زرگری بخواهد زیوری بسازد كه گوهرهای متعددی بر آن نصب نماید، گرانبهاترین و زیباترین گوهرها را در وسط قرار می دهد، این برنامه هر صنعتگر ماهر است.
[ صفحه 356]
و در تفسیر مجمع البیان از كتاب العین حكایت كرده كه: وسط هر چیز، بهترین و عادلانه ترین جاهای آن است. [3] .
و در اوصاف پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله آمده كه آن حضرت وسط اصحاب خود می نشست. در كتاب مكارم الاخلاق از ابوذر روایت شده كه گفت: رسول خداصلی الله علیه وآله در میان اصحاب خود می نشست كه وقتی شخص غریبی می آمد نمی دانست پیغمبر اكرم كدام است، تا این كه می پرسید.... [4] .
مؤیّد این معنی این كه: خداوند متعال بیت المعمور را كه اشرف جاهای آسمانی است در وسط آسمان ها قرار داده و نیز كعبه را در وسط زمین و قلب انسان را - كه اشرف اعضاء است - وسط، و مردمك چشم را وسط چشم، و خورشید - كه عظیم ترین و نورانی ترین سیارات است - در وسط آن ها و فردوس در وسط بهشت قرار دارد.
در ریاض السالكین تألیف عالم ربانی سید علیخان مدنی روایت شده كه: در بهشت صد درجه هست كه فاصله میان هر دو درجه فاصله بین آسمان و زمین است، و بالاترین درجات آن فردوس است كه عرش بر آن قرار دارد و آن وسطترین جاهای بهشت است و نهرهای بهشت از آن جا سرچشمه می گیرد، پس اگر دعا كردید از درگاه خداوند فردوس را بخواهید. [5] .
و در بحار از امیر المؤمنین علیه السلام مروی است كه فرمود: و امّا منزل محمدصلی الله علیه وآله در بهشت، بهشت عدن است [6] و آن در وسط بهشت قرار دارد و نزدیك ترین جای به عرش خداوند رحمان جلّ جلاله است (و سخن تا این جا رسید كه فرمود:) و آن ها كه با او در بهشت سكنی دارند، امامان دوازده گانه می باشند. [7] .
مؤیّد همین وجه نیزاین كه: خداوند متعال بندگان خود را امر می كند كه بر صلاة
[ صفحه 357]
وسطی (نماز میانه) محافظت و مواظبت داشته باشند، با توجه به این كه اوّل به طور كلّی مواظبت بر نمازها را گوشزد فرموده است، و نیز در قرآن آمده: «وَكَذلِكَ جَعَلْناكُمْ أُمَّةً وَسَطاً»؛ [8] و این چنین شما را امّتی میانه قرار دادیم.
همچنین خداوند متعال نیمه هر ماه را شرافتی خاص بخشیده، لذا روزه ایام بیض (سه روز نیمه ماه) ترغیب شده و مستحب است. و در حدیث مشهور از پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله آمده كه: «خَیْرُ الأُمُورِ أَوْسَطُها»؛ بهترین امور وسطهای آن ها است.
و شواهد بسیار دیگر....
دو: این كه اشاره به كمال ظهور و انتشار نور آن حضرت است، هم چنان كه وقتی خورشید به وسط آسمان می رسد نورش برای تمام دیدگان در همه شهرها آشكار می گردد و روشنایی آن به حدّ اعلی می رسد كه پرواضح است.
سه: هر چیزی كه وسط واقع شود انظار به سوی آن متوجه می گردد، و چون پیوسته انظار ائمه اطهارعلیهم السلام به سوی امام غایب بوده - چون خداوند متعال ظهورش را وعده داده و انتقام از دشمنانشان را به دست آن حضرت تضمین فرموده - خداوند - عزّوجلّ - نور مباركش را در وسط انوار آن ها قرار داده است.
چهار: شاید اشاره به این باشد كه كمالات و علوم ائمه معصومین و پیغمبران پیشین علیهم السلام به آن حضرت منتهی می شود - چنان كه در حرف «ك» بیان كردیم - به طوری كه خطوط مختلفی كه اطراف دایره ای باشد به وسط آن منتهی می شود كه علمای هیئت آن را مركز می نامند.
پنج: اشاره به این كه مولی صاحب الزمان علیه السلام - به حسب زمان - در وسط امامان واقع است، چون رجعت امامان نزد شیعیان از جمله ضروریات است كه قرآن و سنت بر آن دلالت دارد.
همچنین شب معراج برای حضرت خاتم الانبیاءصلی الله علیه وآله آشكار شد، چنان كه در غایة المرام از طریق عامّه در حدیثی طولانی از پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله در وصف معراج آمده: ای محمد!
[ صفحه 355]
دوست داری آن ها (اوصیای خودت) را ببینی؟ گفتم: آری ای پروردگار! فرمود: به سمت راست عرش توجه كن. چون متوجه شدم ناگاه علی و فاطمه و حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و مهدی را دیدم كه در رودی از نور ایستاده نماز می گذارند و او - یعنی مهدی - در وسط آن ها مانند ستاره ای درخشان بود. [1] .
در همان كتاب از طریق شیعه در وصف شب معراج از رسول اكرم صلی الله علیه وآله چنین آمده: ای محمد! می خواهی آن ها را ببینی؟ گفتم: آری پروردگارا! پس خداوند فرمود: به پیش رویت برخیز. برخاستم پیش رفتم ناگاه علی بن ابی طالب و حسن بن علی و حسین بن علی و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و حجّت قائم بودند و او - مهدی - در میان آنان مانند ستاره درخشان بود. [2] ان شاء اللَّه تعالی در بخش هشتم تمام این حدیث خواهد آمد.
می گویم: نور مولی حجة بن الحسن - عجّل اللَّه فرجه الشریف - به موجب این دو حدیث دو ویژگی خاص دارد، اوّل: این كه در میان انوار، همانند ستاره درخشان است، بدین خاطر كه ظهور آن حضرت در عالم امكان تمام تر و كامل تر از سایر معصومین علیهم السلام است، كه غلبه و پیروزی كامل دین و شوكت و عظمت اهل ایمان به دست آن حضرت انجام می گردد، چنان كه ان شاء اللَّه تعالی واضح خواهد شد.
دوم: این كه نور آن جناب در وسط انوار واقع شده، و پنج وجه برای حكمت آن به نظر رسیده است:
یك: این دلیل و نشانه شرافت و رفعت و بلندی مقام و منزلت است، چنان كه از شیوه بزرگان معلوم است، بلكه در تمام اصناف این روش دیده می شود، هرگاه زرگری بخواهد زیوری بسازد كه گوهرهای متعددی بر آن نصب نماید، گرانبهاترین و زیباترین گوهرها را در وسط قرار می دهد، این برنامه هر صنعتگر ماهر است.
[ صفحه 356]
و در تفسیر مجمع البیان از كتاب العین حكایت كرده كه: وسط هر چیز، بهترین و عادلانه ترین جاهای آن است. [3] .
و در اوصاف پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله آمده كه آن حضرت وسط اصحاب خود می نشست. در كتاب مكارم الاخلاق از ابوذر روایت شده كه گفت: رسول خداصلی الله علیه وآله در میان اصحاب خود می نشست كه وقتی شخص غریبی می آمد نمی دانست پیغمبر اكرم كدام است، تا این كه می پرسید.... [4] .
مؤیّد این معنی این كه: خداوند متعال بیت المعمور را كه اشرف جاهای آسمانی است در وسط آسمان ها قرار داده و نیز كعبه را در وسط زمین و قلب انسان را - كه اشرف اعضاء است - وسط، و مردمك چشم را وسط چشم، و خورشید - كه عظیم ترین و نورانی ترین سیارات است - در وسط آن ها و فردوس در وسط بهشت قرار دارد.
در ریاض السالكین تألیف عالم ربانی سید علیخان مدنی روایت شده كه: در بهشت صد درجه هست كه فاصله میان هر دو درجه فاصله بین آسمان و زمین است، و بالاترین درجات آن فردوس است كه عرش بر آن قرار دارد و آن وسطترین جاهای بهشت است و نهرهای بهشت از آن جا سرچشمه می گیرد، پس اگر دعا كردید از درگاه خداوند فردوس را بخواهید. [5] .
و در بحار از امیر المؤمنین علیه السلام مروی است كه فرمود: و امّا منزل محمدصلی الله علیه وآله در بهشت، بهشت عدن است [6] و آن در وسط بهشت قرار دارد و نزدیك ترین جای به عرش خداوند رحمان جلّ جلاله است (و سخن تا این جا رسید كه فرمود:) و آن ها كه با او در بهشت سكنی دارند، امامان دوازده گانه می باشند. [7] .
مؤیّد همین وجه نیزاین كه: خداوند متعال بندگان خود را امر می كند كه بر صلاة
[ صفحه 357]
وسطی (نماز میانه) محافظت و مواظبت داشته باشند، با توجه به این كه اوّل به طور كلّی مواظبت بر نمازها را گوشزد فرموده است، و نیز در قرآن آمده: «وَكَذلِكَ جَعَلْناكُمْ أُمَّةً وَسَطاً»؛ [8] و این چنین شما را امّتی میانه قرار دادیم.
همچنین خداوند متعال نیمه هر ماه را شرافتی خاص بخشیده، لذا روزه ایام بیض (سه روز نیمه ماه) ترغیب شده و مستحب است. و در حدیث مشهور از پیغمبر اكرم صلی الله علیه وآله آمده كه: «خَیْرُ الأُمُورِ أَوْسَطُها»؛ بهترین امور وسطهای آن ها است.
و شواهد بسیار دیگر....
دو: این كه اشاره به كمال ظهور و انتشار نور آن حضرت است، هم چنان كه وقتی خورشید به وسط آسمان می رسد نورش برای تمام دیدگان در همه شهرها آشكار می گردد و روشنایی آن به حدّ اعلی می رسد كه پرواضح است.
سه: هر چیزی كه وسط واقع شود انظار به سوی آن متوجه می گردد، و چون پیوسته انظار ائمه اطهارعلیهم السلام به سوی امام غایب بوده - چون خداوند متعال ظهورش را وعده داده و انتقام از دشمنانشان را به دست آن حضرت تضمین فرموده - خداوند - عزّوجلّ - نور مباركش را در وسط انوار آن ها قرار داده است.
چهار: شاید اشاره به این باشد كه كمالات و علوم ائمه معصومین و پیغمبران پیشین علیهم السلام به آن حضرت منتهی می شود - چنان كه در حرف «ك» بیان كردیم - به طوری كه خطوط مختلفی كه اطراف دایره ای باشد به وسط آن منتهی می شود كه علمای هیئت آن را مركز می نامند.
پنج: اشاره به این كه مولی صاحب الزمان علیه السلام - به حسب زمان - در وسط امامان واقع است، چون رجعت امامان نزد شیعیان از جمله ضروریات است كه قرآن و سنت بر آن دلالت دارد.
[1] غاية المرام: 194.
[2] غاية المرام: 189.
[3] مجمع البيان: 224:1.
[4] مكارم الاخلاق: 16 (چاپ بيروت).
[5] رياض السالكين: 70:6.
[6] احتمال دارد كه اين بهشت دو نام داشته باشد. لذا در خبر اوّل «فردوس» ناميده شده و در اين خبر «بهشت عدن»، واللَّه تعالي هو العالم. (مؤلف).
[7] بحار الانوار: 22:10.
[8] سوره بقره، آيه 143.